เป็นข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหาร

ในช่วงระหว่าง พ.ศ. ๒๔๔๒-๒๔๔๙ ก่อนที่จะมีการยุบเมืองมุกดาหารเป็นอำเภอมุกดาหารให้ขึ้นกับจังหวัดนครพนมนั้น ทางราชการฝ่ายสยามได้แต่งตั้งให้พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) มาดำรงตำแหน่งข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหารแทนขุนพิทักษ์ธุรกิจ[5] พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) มาดำรงตำแหน่งข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหารใน พ.ศ. ๒๔๔๔ ซึ่งเป็นช่วงที่ประเทศฝรั่งเศสได้หัวเมืองลาวฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงเป็นอาณานิคม ทางราชการบ้านเมืองฝ่ายเมืองมุกดาหารได้แต่งตั้งคณะปกครองเมืองมุกดาหารโดยให้พระยาศศิวงษ์ประวัติ (เมฆ จันทรสาขา) เป็นจางวางที่ปรึกษาราชการ ให้พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ ณ หนองคาย) เป็นข้าหลวงประจำเมือง ให้พระจันทรเทพสุริยวงษา (แสง จันทรสาขา) เป็นผู้ว่าราชการเมือง ให้พระดำรงมุกดาหาร (เสริม) เป็นปลัดเมือง ให้พระวิจารณ์อธิกรณ์ (แป้น) เป็นยกบัตรเมือง ให้หลวงธนากาญจนกิจ (แสง) เป็นผู้ช่วยราชการเมือง ให้พระวรบุตรภักดี (อ่าง ศรีประเสริฐ) รักษาการ เป็นนายอำเภอเมืองมุกดาหาร และให้หลวงอำนาจนรงค์ (บุศร์) รักษาการ เป็นนายอำเภอหนองสูง[6]

เป็นนายอำเภอเมืองเพ็ญ

อำเภอเพ็ญในอดีตชื่ออำเภอเมืองเพ็ญ เดิมเป็นเมืองเก่าชื่อว่าเมืองเพ็ญหรือเมืองเพ็ง เป็นหัวเมืองชั้นจัตวาขึ้นตรงต่อเมืองหนองคาย ก่อตั้งโดยพระยาศรีสุทโธ ขุนราชวรบุตรเมืองหนองหาน ขุนราชปากดีเมืองบางหนองคาย และพระยาคำสิงห์เมืองสกลนคร ต่อมาเมืองได้ร้างไป จนกระทั่งเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๕๐ ได้รับการก่อตั้งเป็นอำเภอชื่ออำเภอเมืองเพ็ญขึ้นตรงต่อเมืองอุดรธานี โดยมีพระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) ข้าหลวงกำกับราชการเมืองมุกดาหารมาดำรงตำแหน่งเป็นนายอำเภอท่านแรกของอำเภอ ในระหวางปี พ.ศ. ๒๔๕๐-๒๔๕๖[7] ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๖๐ กระทรวงมหาดไทยได้เปลี่ยนชื่ออำเภอจากอำเภอเมืองเพ็ญเป็นอำเภอเพ็ญ ขึ้นกับจังหวัดอุดรธานีมาจนถึงปัจจุบัน[8] ในชั้นต้นพระยาอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ) ตั้งที่วำการอำเภอเพ็ญอยู่ ณ หมู่ที่ ๑ บ้านเพ็ญ ตำบลเพ็ญ ต่อมาได้ย้ายตัวที่ว่าการอำเภอมาตั้งอยู่ ณ หมู่ที่ ๑๑ ตำบลเพ็ญ เนื่องจากเป็นที่สูงใกล้เส้นทางคมนาคม และมีบริเวณกว้างขวางมากกว่าที่ตั้งเดิม อีกทั้งไม่ไกลจากชุมชนมากเกินไปนัก จากนั้นจึงได้ก่อสร้างที่ว่าการอำเภอเป็นอาคารไม้ขึ้นในปี พ.ศ. ๒๔๙๖[9]

ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยา

วันที่ ๑ มกราคม พระพุทธศักราช ๒๔๖๗ พระเจ้าอยู่หัวกรุงสยามทรงมีพระบรมราชโองการดำรัสเหนือเกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานบรรดาศักดิ์แก่ข้าราชการในงานพระราชพิธีฉลองเฉลิมพระชนม์พรรษา ความว่า "กระทรวงมหาดไทย...ให้พระอนุชาติวุฒาธิคุณ (แพ ณหนองคาย) เปนพระยาวุฒาธิคุณ ตำแหน่งนายอำเภอจังหวัดอุดรธานี ถือศักดินา ๘๐๐..." โดยประกาศมาในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๔๑ น่า (หน้า) ๓๓๖๙ [10]